احمد غیاثوند؛ مهدیه محمدتقی زاده؛ منیژه صالح پور
دوره 21، شماره 81 ، فروردین 1399، ، صفحه 109-136
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بازسرایی تجارب و عوارض حاصل از بمباران شیمیاییِ زنان جانباز سردشتی که مستقیماً درگیر این فاجعه بوده‌اند، انجام شده است. لنز نظری این مطالعه، آثار و تبعات جنگ را در قالب طرح‌واره ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بازسرایی تجارب و عوارض حاصل از بمباران شیمیاییِ زنان جانباز سردشتی که مستقیماً درگیر این فاجعه بوده‌اند، انجام شده است. لنز نظری این مطالعه، آثار و تبعات جنگ را در قالب طرح‌واره جنسیتی زنان جست‌وجو می‌کند؛ تجربه زنانه‌ای که قبل از جنگ، حین شیمیایی شدن، و اتمام جنگ را نشانه گرفته است؛ مشارکت‌کنندگان پژوهش حاضر کلیه‌ی زنان جانباز ساکن شهر سردشت از 1366 تا سال 1397 هستند. شیوه‌ی نمونه‌گیری، هدفمند بوده و در نهایت تا رسیدن به اشباع نظری، با 15 نفر مصاحبه شد. با مرور چند باره‌‌ی متن، مقایسه‌ی مستمر آنها، روایت تجربیات زنان ِجانباز شیمیایی شده سردشتی در قالب سه موقعیت (پرده) بازنمایی شد: در موقعیت اول با عنوان «زنان در حاشیه جنگ»، زنان مورد مطالعه، زندگی روزمره‌ی خود را در شهری مرزی با ترس و امید ادامه می‌دادند. در موقعیت دوم با عنوان «زنان شیمیایی شده در میدان جنگ» زنان سردشتی بعد از بمباران شیمیایی و در مواجهه با آن ناخواسته درگیر میدان جنگ می‌شوند؛ موقعیت سوم با عنوان، «چهره زنانه جنگ»، پایان روایتِ تجربیات زنان از جنگ را در پی دارد که به منزله فاصله گرفتن از واقعه شیمیایی شدن و اتمام جنگ تا مرز نزدیکی به گذران زندگی روزمره ادامه دارد. درمجموع از حیث فاعلیت و نقش زنان در جنگ نمی‌توان نقش منفعلانه‌ای برای زنان متصور بود؛ چرا که در جریان بمباران به‌صورت فعالانه‌ایی دست به امداد و نجات دیگر قربانیان، اعم از نزدیکان و غیرنزدیکان میزنند. مقاومت آنها نه معطوف تلاش برای «بقای خود» بلکه بیشتر معطوف به تلاش برای «بقای دیگران» است و اولویت را به طرز محسوسی به دیگران میدهند.
